മൈ കമന്റ്സ് - കളി കാണാതെ ആസ്വാദനമെഴുതുന്നവര്‍!

‘കളിയരങ്ങ്’ ബ്ലോഗില്‍ ‘കിഴക്കേക്കോട്ടയിലെ കിര്‍മ്മീരവധം’ എന്ന പോസ്റ്റിന് ഞാനിട്ട ഒരു കമന്റാണ് ഈ പോസ്റ്റില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. തിരുവനന്തപുരത്ത് ദൃശ്യവേദി നവംബറില്‍ അവതരിപ്പിച്ച ‘കേരള നാട്യോത്സവ’ത്തെക്കുറിച്ച് ഹരിപ്രിയ നമ്പൂതിരി എഴുതി ‘ദി ഹിന്ദു’വില്‍ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘Myriad moods of Lalithas’ (OR THIS LINK) എന്ന ലേഖനമാണ് കമന്റിന് ആധാരം. കളികളെയും കലാകാരന്മാരുടെ പ്രകടനത്തെയും കുറിച്ച് ഹരിപ്രിയ നമ്പൂതിരി ലേഖനത്തില്‍ പ്രതിപാദിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അവയ്ക്കൊന്നും ആധികാരികത നല്‍കുവാന്‍ ലേഖികയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. ഉള്ളടക്കത്തെക്കുറിച്ച് വിയോജിപ്പുകളുണ്ടെങ്കിലും അവയേക്കാള്‍ പ്രാധാന്യം നല്‍കേണ്ടുന്നത് പല കളികളും കാണാതെയാണ് ലേഖിക അവയെക്കുറിച്ച് എഴുതിയതെന്നതിനും ‘ദി ഹിന്ദു’ പോലെയൊരു പത്രം മുന്‍‌പിന്‍ നോക്കാതെ അതു പ്രസിദ്ധീ‍കരിച്ചു എന്നതിനുമാണ്. കമന്റ് താഴെ ചേര്‍ക്കുന്നു.

മൈ കമന്റ്സ് - ഓര്‍മകളുടെ പുതപ്പ്

ഓരോ ബ്ലോഗും പരിപാലിക്കുവാനുള്ള പൂര്‍ണമായ അവകാശം അതാത് ബ്ലോഗ് ഉടമകള്‍ക്കാണല്ലോ! അങ്ങിനെ വരുമ്പോള്‍ അവയിലിടുന്ന കമന്റുകള്‍ അവരുടെ താത്പര്യങ്ങള്‍ക്ക് വിരുദ്ധമാണെങ്കില്‍ പലപ്പോഴും വെളിച്ചം കാണാറില്ല. അങ്ങിനെ വരുന്ന കമന്റുകള്‍ ഇവിടെ ‘മൈ കമന്റ്സ്’ എന്ന പേരില്‍ ഇവിടെ തന്നെ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്താമെന്നു കരുതുന്നു. ആദ്യമായി ശ്രീ. മമ്മൂട്ടിയുടെ ‘സ്നേഹപൂര്‍വ്വം മമ്മൂട്ടി’ എന്ന ബ്ലോഗില്‍ ‘ഓര്‍മകളുടെ പുതപ്പ്’ എന്ന പോസ്റ്റിന് ഞാനിട്ട കമന്റ് അവിടെ പ്രസിദ്ധീകൃതമാവാത്തതിനാല്‍ ഇവിടെ ചേര്‍ക്കുന്നു. പോസ്റ്റ് വായിച്ചിട്ടില്ലാത്തവര്‍ പോസ്റ്റ് വായിച്ചതിനു ശേഷം കമന്റിലേക്കെത്തുവാന്‍ താത്പര്യപ്പെടുന്നു.

കലാമണ്ഡലം അവാര്‍ഡുകള്‍ (Kalamandalam-Awards-2008)

നവംബര്‍ 06, 2008: രണ്ടായിരത്തിയെട്ടിലെ കലാമണ്ഡലം ഫെല്ലോഷിപ്പും പുരസ്കാരങ്ങളും, കലാമണ്ഡലം കല്പിതസര്‍വ്വകലാശാല വൈസ് ചാന്‍സിലര്‍ കെ.ജി. പൌലോസ് വ്യാഴാഴ്ച നടന്ന പത്രസമ്മേളനത്തില്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചു. വാദ്യകലാകാരനായ കലാമണ്ഡലം നാരായണന്‍ നമ്പീശനാണ് കലാമണ്ഡലം ഫെല്ലോഷിപ്പ് ലഭിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇരുപത്തിയയ്യായിരം രൂപയും പ്രശംസാപത്രവും ഫലകവും അടങ്ങുന്നതാണ് ഫെല്ലോഷിപ്പ്.

‘തൗര്യത്രികം’ പുറത്തിറങ്ങി

സെപ്റ്റംബര്‍ 15, 2009 - തിരുവനന്തപുരം: സാമാന്യജനങ്ങള്‍ക്കും ആസ്വദിക്കുവാന്‍ സാധിക്കത്തക്കവിധം കേരളത്തിന്റെ തനത് കലാരൂപമായ കഥകളിയുടെ ഘടനയേയും വിവിധ വശങ്ങളേയും പരിചയപ്പെടുത്തുന്ന ഡി.വി.ഡി., സ്റ്റേറ്റ് സെന്‍‌ട്രല്‍ ലൈബ്രറി ആഡിറ്റോറിയത്തില്‍ വെച്ചു നടന്ന ചടങ്ങില്‍, ബഹു. വിദ്യാഭ്യാസ സാംസ്കാരിക വകുപ്പു മന്ത്രി ശ്രീ. എം.എ. ബേബി പ്രകാശനം ചെയ്തു. പ്രേക്ഷകനുമായി സംവേദനം സാധ്യമാക്കുന്ന രീതിയില്‍ തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്ന കമ്പ്യൂട്ടറില്‍ പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കേണ്ട ഇന്ററാക്ടീവ് ഡിസ്കാണ് ഡി.വി.ഡി. രൂപത്തില്‍ ലഭ്യമാവുക.

ചാഴിക്കുന്നത്ത് പ്രൊഡക്ഷന്‍സിന്റെ ബാനറില്‍ ‘തൗര്യത്രികം’ എന്ന പേരില്‍ തന്നെ ഇതോടൊപ്പം പുറത്തിറങ്ങുന്ന എഴുപത്തിയേഴ് മിനിറ്റ് ദൈര്‍ഘ്യമുള്ള ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ പ്രകാശനം പ്രശസ്ത പിന്നണിഗായകന്‍ ശ്രീ. ജി. വേണുഗോപാല്‍ നിര്‍വ്വഹിച്ചു. പ്രസിദ്ധ കഥകളി ആചാര്യന്‍ ശ്രീ. മടവൂര്‍ വാസുദേവന്‍ നായര്‍ ഡി.വി.ഡി. ഏറ്റുവാങ്ങി. സംവിധായകന്‍ ഹരീഷ് എന്‍. നമ്പൂതിരി സ്വാഗതവും, നിര്‍മ്മാതാവ് ഗോക്കുല്‍ ഗോവിന്ദ് നന്ദിയും പറഞ്ഞു.

‘തൗര്യത്രിക’ത്തിന്റെ ഇന്ററാക്ടീവ് പതിപ്പ് ഇംഗ്ലീഷ്, മലയാളം എന്നീ ഭാഷകളില്‍ ഡി.വി.ഡി. റോം രൂപത്തിലും; മലയാളത്തില്‍ സി.ഡി. റോം രൂപത്തിലും; ഡോക്യുമെന്ററി പതിപ്പ് മലയാളത്തില്‍ വി.സി.ഡി. രൂപത്തിലും വിപണിയില്‍ ലഭ്യമാണ്. കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക് ഇവിടം സന്ദര്‍ശിക്കുക.

ചിത്രങ്ങള്‍

കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക്:
1. Thouryathrikam - NEWNMEDIA™

Description: 'Thouryathrikam' - Learn to Enjoy Kathakali. A Documentary & Media Production on Kathakali. Directed by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree; Written by Toji and Haree; Produced by Gokul Govind, Chazhikkunnathu Productions; Marketed by Compu-Needs. DVD Launch by Sri. M.A. Baby (Education & Cultural Minister, Kerala State); Documentary Release by Sri. G. Venugopal (Playback Singer); Sri. Madavoor Vasudevan Nair will be the chief guest for the event. A news item by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. September 15, 2009.
--

‘തൗര്യത്രികം’ പുറത്തിറങ്ങുന്നു (Thouryathrikam Documentary Release)

രണ്ടായിരത്തിയൊന്‍പത് ജനുവരിയില്‍ ഇവിടെ പരിചയപ്പെടുത്തിയ ‘തൗര്യത്രികം’ ഒടുവില്‍ പുറത്തിറങ്ങുന്നു. മലയാളം, ഇംഗ്ലീഷ് എന്നീ ഭാഷകളില്‍; ഡോക്യുമെന്ററി, ഡി.വി.ഡി., സി.ഡി. എന്നിങ്ങനെ വിവിധ രൂപത്തില്‍ പുറത്തിറക്കുവാനായി ഏകദേശം പന്ത്രണ്ട് മണിക്കൂറോളം വീഡിയോ എഡിറ്റ് ചെയ്യേണ്ടതായി ഉണ്ടായിരുന്നതിനാലാണ് ഇത്രയും കാലതാമസം നേരിട്ടത്. സെപ്റ്റംബര്‍ പതിനഞ്ചാം തീയതി വൈകുന്നേരം 5.30-ന് തിരുവനന്തപുരം പബ്ലിക്ക് ലൈബ്രറിയില്‍ (സ്റ്റേറ്റ് സെന്‍‌ട്രല്‍ ലൈബ്രറി) നടക്കുന്ന ചടങ്ങില്‍ സാംസ്കാരിക-വിദ്യാഭ്യാസ വകുപ്പു മന്ത്രി ശ്രീ. എം.എ. ബേബി ‘തൗര്യത്രികം’ ഡി.വി.ഡി. പ്രകാശനം ചെയ്യും. പ്രശസ്ത പിന്നണി ഗായകന്‍ ശ്രീ. ജി. വേണുഗോപാലാണ് ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ പ്രകാശനകര്‍മ്മം നിര്‍വ്വഹിക്കുന്നത്. കഥകളി ആസ്വാദകര്‍ക്ക് ഒരു പരിചയപ്പെടുത്തലിന്റെ ആവശ്യമില്ലാത്ത മുതിര്‍ന്ന കഥകളി ആചാര്യന്‍ ശ്രീ. മടവൂര്‍ വാസുദേവന്‍ നായര്‍ ചടങ്ങില്‍ വിശിഷ്ടാതിഥിയായിരിക്കും. ചടങ്ങിനു ശേഷം ‘തൗര്യത്രികം’ ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ ഒരു പ്രിവ്യൂ ഷോയും ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതാണ്.

പ്രകാശനം

പരിചയമുള്ള ഏവരേയും വിവിധ മാര്‍ഗങ്ങളിലൂടെ വ്യക്തിപരമായി അറിയിക്കുവാന്‍ കഴിയുന്നത്രയും ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആരെയെങ്കിലും വിട്ടുപോയിട്ടുണ്ടെങ്കില്‍ ഇതൊരു അറിയിപ്പായി കണക്കാക്കണമെന്ന് അപേക്ഷിക്കുന്നു. ഏവരേയും പ്രസ്തുത ചടങ്ങിലേക്ക് സവിനയം സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു.

ഡോക്യുമെന്ററി

ടൈറ്റിലുകള്‍, ക്രെഡിറ്റ്സ് എന്നിവയുള്‍പ്പടെ എഴുപത്തിയേഴ് മിനിറ്റാണ് ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ ദൈര്‍ഘ്യം. സന്ധ്യയ്ക്ക് കേളികൊട്ടു മുതല്‍ വെളുപ്പിന് ധനാശി വരെ മണിക്കൂറുകള്‍ നീളുന്ന ഒരു കഥകളി അവതരണത്തിലെ വിവിധ ഘട്ടങ്ങള്‍, കഥകളിയിലെ വിവിധ സങ്കേതങ്ങള്‍, കഥകളിയിലെ മുദ്രകള്‍ അവയുടെ പ്രയോഗരീതികള്‍, നവരസങ്ങള്‍, പ്രാഥമികമായ മറ്റു വിവരങ്ങള്‍ തുടങ്ങി ഒരു കഥകളി ആസ്വാദകനു തുടങ്ങുവാന്‍ വേണ്ടതെല്ലാം ഈ എഴുപത്തിയേഴു മിനിറ്റില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. മറ്റൊരു അവസരത്തില്‍ ഏതെങ്കിലും ഒരു തിയേറ്ററില്‍ ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ ആദ്യ ഷോ ഉദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതിനാല്‍, അതിനു മുന്നോടിയായുള്ള ഒരു പ്രദര്‍ശനമായിരിക്കും ഈ ചടങ്ങിനോടനുബന്ധിച്ച് നടത്തപ്പെടുക. ഇംഗ്ലീഷിലും മലയാ‍ളത്തിലും ഡോക്യുമെന്ററി തയ്യാറായിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ വി.സി.ഡി രൂപത്തില്‍ മലയാളം പതിപ്പ് മാത്രമായിരിക്കും ലഭ്യമായിരിക്കുക. വി.സി.ഡി. പതിപ്പിന്റെ വില 99 രൂപ ആയിരിക്കും.

ഇന്ററാക്ടീവ് സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി.‍

ഡോക്യുമെന്ററിയില്‍ കഥകളിയേയും കഥകളി ആസ്വാദനത്തേയും കുറിച്ചുള്ള സംക്ഷിപ്ത രൂപം മാത്രമാണ് ഉള്‍പ്പെടുത്തുവാന്‍ സാധിച്ചിട്ടുള്ളത്. കൂടുതല്‍ വിശദമായ വിവരങ്ങളും ചിത്രങ്ങളും വീഡിയോകളും ഉള്‍പ്പെടുത്തിയ ഇന്ററാക്ടീവ് സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി. പതിപ്പുകളും ഡോക്യുമെന്ററിയോടൊപ്പം പുറത്തിറക്കുന്നുണ്ട്. വിന്‍ഡോസ് അധിഷ്ഠിതമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന കമ്പ്യൂട്ടറുകളില്‍ ഉപയോഗിക്കുവാന്‍ തക്കവണ്ണമാണ് സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി. എന്നിവ വിഭാവനം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. താഴെപ്പറയുന്ന പതിപ്പുകളാണ് പുറത്തിറങ്ങുക.
1. സി.ഡി. - റോം (മലയാളം) - വില Rs. 149/-
കമ്പ്യൂട്ടറില്‍ സി.ഡി. ഡ്രൈവ് മാത്രം ലഭ്യമായ ഉപയോക്താക്കളെ ഉദ്ദേശിച്ചാണ് ഈ പതിപ്പ് ലഭ്യമാക്കിയിരിക്കുന്നത്. 160-നു മേല്‍ ചിത്രങ്ങളും 82 മിനിറ്റ് വീഡിയോയും സി.ഡി.-റോം പതിപ്പില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്. 576 x 424 വലുപ്പത്തില്‍, 750 kbps വീഡിയോ - 128 kbps ആഡിയോ ബിറ്റ് റേറ്റുകളില്‍ FLV ഫോര്‍മാറ്റിലാണ് വീഡിയോകള്‍ ലഭ്യമാക്കിയിരിക്കുന്നത്. 1024 x 768 @ 16 ബിറ്റ് കളര്‍ അല്ലെങ്കില്‍ അതിനു മുകളില്‍ ലഭ്യമായ കമ്പ്യൂട്ടറുകളാണ് ഈ സി.ഡി. പ്രവര്‍ത്തിപ്പിക്കുവാന്‍ അനുയോജ്യം. ഉള്ളടക്കം ശരിയായി ദൃശ്യമാക്കുവാന്‍ മലയാളം യൂണിക്കോഡ് ഫോണ്ടുകള്‍ സിസ്റ്റത്തില്‍ ഉണ്ടായിരിക്കുകയും വേണം.

2. ഡി.വി.ഡി. - റോം (മലയാളം) - വില Rs. 299/-
ഉയര്‍ന്ന നിലവാരത്തില്‍, കൂടുതല്‍ ദൈര്‍ഘ്യമുള്ള വീഡിയോകളാണ് ഡി.വി.ഡി.യില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്. മറ്റ് ഉള്ളടക്കങ്ങളില്‍ വ്യത്യാസമില്ല. 290-നു മേല്‍ ദൈര്‍ഘ്യം ഡി.വി.ഡിയിലെ വീഡിയോ ഫയലുകള്‍ക്കെല്ലാം കൂടിയുണ്ട്. 720 x 524 വലുപ്പത്തില്‍, 1700 kbps വീഡിയോ - 160 kbps ആഡിയോ ബിറ്റ് റേറ്റുകളില്‍ FLV ഫോര്‍മാറ്റിലാണ് വീഡിയോകള്‍ ലഭ്യമാക്കിയിരിക്കുന്നത്. കഥാഭാഗങ്ങളുടെ വീഡിയോകള്‍ക്ക് 2000 kbps വീഡിയോ ബിറ്റ് റേറ്റ് ആണ് ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത്.

3. ഡി.വി.ഡി. - റോം (ഇംഗ്ലീഷ്) - വില Rs. 399/-
വിദേശീയരായ കഥകളി ആസ്വാദകരെ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതാണ് ഈ പ്രീമിയം പതിപ്പ്. വീഡിയോ സബ്‌ടൈറ്റിലുകള്‍ ഉള്‍പ്പടെ, ഉള്ളടക്കം പൂര്‍ണമായും ഇംഗ്ലീഷിലാണ്. അരങ്ങുകളില്‍ സാധാരണയായി അവതരിപ്പിക്കുന്ന കഥകളുടെ സംക്ഷിപ്ത വിവരങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയ ഒരു കൈപ്പുസ്തകവും, പോസ്റ്റ് കാര്‍ഡ് വലുപ്പത്തില്‍ പ്രിന്റ് ചെയ്ത ചില തിരഞ്ഞെടുത്ത ചിത്രങ്ങളും കൂടുതലായി പ്രീമിയം പതിപ്പില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരിക്കും.

ചില സാങ്കേതിക കാരണങ്ങളാല്‍ ഡോക്യുമെന്ററിയുടെ വി.സി.ഡി. പതിപ്പ് മാത്രമാവും പ്രകാശനത്തിനു ശേഷം ലഭ്യമാവുക. രണ്ടാഴ്ചയ്ക്കകം ഇന്ററാക്ടീവ് സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി. പതിപ്പുകളും വിപണിയില്‍ ലഭ്യമാവും. പ്രകാശനദിനത്തില്‍ വി.സി.ഡി. വാങ്ങുന്നവര്‍ക്കും, മുന്‍‌കൂര്‍ പണമടച്ച് ഇന്ററാക്ടീവ് സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി. എന്നിവ ബുക്ക് ചെയ്യുന്നവര്‍ക്കും (സി.ഡി./ഡി.വി.ഡി. വിപണിയില്‍ ലഭ്യമാവുന്നതിനു മുന്‍പ് ഓണ്‍‌ലൈനായി ബുക്ക് ചെയ്യുവാനും സാധിക്കും. കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക് സെപ്റ്റംബര്‍ 15-നു ശേഷം ഇവിടം സന്ദര്‍ശിക്കുക.) വിലയില്‍ 20% ഇളവ് ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതാണ്.

‘തൗര്യത്രികം’ എന്ന സംരംഭം ഒരു വിജയമാക്കുവാനായി ഏവരുടേയും സഹായസഹകരണങ്ങള്‍ പ്രതീക്ഷിച്ചു കൊള്ളുന്നു.

കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക്:
1. Thouryathrikam - NEWNMEDIA™

Description: 'Thouryathrikam' - Learn to Enjoy Kathakali. A Documentary & Media Production on Kathakali. Directed by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree; Written by Toji and Haree; Produced by Gokul Govind, Chazhikkunnathu Productions; Marketed by Compu-Needs. DVD Launch by Sri. M.A. Baby (Education & Cultural Minister, Kerala State); Documentary Release by Sri. G. Venugopal (Playback Singer); Sri. Madavoor Vasudevan Nair will be the chief guest for the event. A news item by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. August 29, 2009. Brochure/Logo Design by Haree.
--

ദൃശ്യം@അനന്തപുരി (Drisyam Photo Exhibition)

ഓണ്‍‌ലൈന്‍ ഫോട്ടോ-ഷെയറിംഗ് / സോഷ്യല്‍ നെറ്റ്‌വര്‍ക്കിംഗ് വെബ്‌സൈറ്റായ ഫ്ലിക്കറിലെ, ‘കേരളാക്ലിക്ക്സ്’ ഗ്രൂപ്പ് നടത്തുന്ന രണ്ടാമത് ഫോട്ടോഗ്രഫി എക്സിബിഷന് ആഗസ്റ്റ്‌ 30-ന് രാവിലെ തിരുവന്തപുരം മ്യൂസിയം ആഡിറ്റോറിയത്തില്‍ തുടക്കമാവും. പ്രശസ്ത ചലച്ചിത്ര സംവിധായകനും ഛായാഗ്രാഹകനുമായ ശ്രീ. ഷാജി എന്‍. കരുണാണ് പ്രദര്‍ശനം ഉത്ഘാടനം ചെയ്യുന്നത്. ലളിത കലാ അക്കാദമി മുന്‍ ചെയര്‍മാന്‍ കൂടിയായ പ്രമുഖ ശില്പി ശ്രീ. കാനായി കുഞ്ഞിരാമന്‍; സി-ഡിറ്റ് മുന്‍ ഡയറക്ടറും ഇപ്പോള്‍ കേരളാ യൂണിവേഴ്സിറ്റിയുടെ കീഴിലുള്ള സെന്റര്‍ ഫോര്‍ ബയോ-ഇന്‍ഫര്‍മാറ്റിക്സ് ഡയറക്ടറുമായ ശ്രീ. അച്ചുത്‌ശങ്കര്‍ എസ്. നായര്‍ എന്നിവര്‍ വിശിഷ്ടാതിഥികളായിരിക്കും.

കേരളാക്ലിക്ക്സ്

കേരളത്തിനകത്തു നിന്നും പുറത്തു നിന്നുമായി ഫോട്ടോഗ്രഫി തത്പരരായ ആയിരത്തോളം അംഗങ്ങള്‍ അടങ്ങുന്ന ഒരു ചെറു സമൂഹമാണ് ‘കേരളാക്ലിക്ക്സ്’. കേരളത്തിന്റെ സംസ്കാരവും കലയും ജീവിതവും ചരിത്രവും എല്ലാം ചിത്രങ്ങളിലൂടെ മനസിലാക്കുകയും; അവയെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണകള്‍ പങ്കുവെയ്ക്കുകയും ചെയ്യുവാനൊരിടം എന്ന നിലയ്ക്കാണ് കേരളാക്ലിക്ക്സ് ആരംഭിക്കുന്നത്. സ്വദേശീയരും വിദേശീയരുമുള്‍പ്പെടുന്ന ഈ ഗ്രൂപ്പിലെ അംഗങ്ങളുടെ പിന്തുണയോടെ ഈ ലക്ഷ്യത്തിലേക്കെത്തുവാന്‍ കേരളാക്ലിക്ക്സ് ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.

ദൃശ്യം

കേരളാക്ലിക്ക്സിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളെ പൊതുധാരയിലെത്തിക്കുക, കൂടുതല്‍ അംഗങ്ങളെ ഇതിലേക്ക് കൊണ്ടുവരിക, ഫോട്ടോഗ്രഫി ഒരു ഉപജീവനമാര്‍ഗമായി കരുതാത്ത ഗ്രൂപ്പിലെ ഭൂരിപക്ഷം അംഗങ്ങളുടെ ചിത്രങ്ങള്‍ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കുവാനൊരു അവസരമൊരുക്കുക; കേരളാക്ലിക്ക്സിന്റെ ‘ദൃശ്യം’ എന്ന പരമ്പരയിലെ ഫോട്ടോഗ്രഫി എക്സിബിഷനുകളുടെ ലക്ഷ്യങ്ങള്‍ ഇവയാണ്. 2008 ഡിസംബറില്‍ കൊച്ചി ഡര്‍ബാര്‍ ഹാളിലാണ് ആദ്യ പ്രദര്‍ശനമായ ‘ദൃശ്യം 2008’ നടന്നത്. പൊതുജനങ്ങളില്‍ നിന്നും മാധ്യമങ്ങളില്‍ നിന്നും ദൃശ്യം 2008-നു ലഭിച്ച അനുകൂല പ്രതികരണങ്ങളാണ്, ‘ദൃശ്യം @ അനന്തപുരി’ എന്ന പേരില്‍ രണ്ടാമതൊരു പ്രദര്‍ശനം നടത്തുവാന്‍ കേരളാക്ലിക്ക്സിന് പ്രചോദനവും പ്രേരണയുമായത്. ‘ദൃശ്യം 2008’-ന് ലഭിച്ച സ്വീകരണം തന്നെ ‘ദൃശ്യം@അനന്തപുരി’ക്കും ലഭിക്കും എന്ന ശുഭാപ്തിവിശ്വാസമാണ് സംഘാടകര്‍ക്കുള്ളത്.

ദൃശ്യം @ അനന്തപുരി

നൂറിനു മേല്‍ അംഗങ്ങളുടെ നൂറ്റി ഇരുപത്തിയഞ്ചോളം ചിത്രങ്ങളാണ് പ്രദര്‍ശനത്തിലുണ്ടാവുക. ആഗസ്റ്റ് 30, 31, സെപ്റ്റംബര്‍ 1 എന്നീ തീയതികളിലായി തിരുവനന്തപുരം മ്യൂസിയം ആഡിറ്റോറിയത്തിലാണ് ചിത്ര പ്രദര്‍ശനം നടക്കുക. രാവിലെ 10.00 മുതല്‍ വൈകുന്നേരം 06.00 വരെ ഏവര്‍ക്കും പ്രദര്‍ശനം കാണുവാന്‍ അവസരമുണ്ടായിരിക്കും. പ്രവേശനം സൌജന്യം.

ഉദ്ഘാടനം: ശ്രീ. ഷാജി എന്‍. കരുണ്‍
വിശിഷ്ടാതിഥികള്‍: ശ്രീ. കാനായി കുഞ്ഞിരാമന്‍, ഡോ. അച്ചുത്ശങ്കര്‍ എസ്. നായര്‍

തീയതി: ആഗസ്റ്റ് 30, 2009
സമയം: രാവിലെ 11.00 മണി
സ്ഥലം: മ്യൂസിയം ആഡിറ്റോറിയം, തിരുവനന്തപുരം

ഏവര്‍ക്കും സ്വാഗതം...

കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ക്ക്:
1. Drisyam@ananthapuri at Museum Auditorium, TVPM, Kerala
2. KeralaClicks Home

Description: Drisyam@ananthapuri (Drisyam @ Ananthapuri) - A photography exhibition organized by KeralaClicks - A Flickr group; comprising of Keralites and non-Keralites, our aim is to understand Kerala and share our thoughts on its rich natural beauty, history, culture, art and literature through the medium of photography. Drisyam@ananthapuri will showcase more than 125 exhibits from over a hundred photographers, across various photo categories,
from 30th Aug to 1st Sep, 2009 at Museum Auditorium, Thiruvananthapuram, Kerala. The event is being inaugurated by internationally acclaimed Film Director and Cinematographer Sri. Shaji N. Karun on 30th Aug, 2009 at 11.00 AM. Renowned sculptor Sri. Kanayi Kunhiraman (former Chairman, Lalit Kala Academy) and the Director of Centre for Bioinformatics, University of Kerala Dr. Achuthsankar S. Nair (former Director, C-DIT) will be the distinguished guests for the event. A news item by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. August 29, 2009. Brochure/Logo Design by Haree.
--

കോട്ടക്കല്‍ പരമേശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരി (Kottackal Parameswaran Namboothiri)

2009 ജൂലൈ 01: ഇന്നു രാവിലെ അന്തരിച്ച പ്രസിദ്ധ കഥകളി സംഗീതജ്ഞന്‍ കോട്ടക്കല്‍ പരമേശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരി. 72 വയസായിരുന്നു. കൂത്താട്ടുകുളം കുഞ്ചരക്കാട്ടുമനയില്‍ നാരായണന്‍ നമ്പൂതിരിയുടേയും നങ്ങേലി അന്തര്‍ജനത്തിന്റെയും മകനായി 1937 ജാനുവരി 31-നായിരുന്നു പരമേശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരിയുടെ ജനനം. ചെമ്പൈ വൈദ്യനാഥ ഭാഗവതര്‍, ചേമ്പില്‍ പ്രഭാകരന്‍ നായര്‍, ചേര്‍ത്തല നാരായണപ്പണിക്കര്‍, ഒളപ്പമണ്ണ വാസുദേവന്‍ നമ്പൂതിരിപ്പാട് തുടങ്ങിയവരില്‍ നിന്നും കര്‍ണാടക സംഗീതം അഭ്യസിച്ചതിനു ശേഷം ഇരുപത്തിമൂന്നാം വയസില്‍ അദ്ദേഹം കോട്ടക്കലില്‍ സംഗീത വിദ്യാര്‍ത്ഥിയായി ചേര്‍ന്നു. തുടക്കത്തില്‍ കോട്ടക്കല്‍ വാസു നെടുങ്ങാടിയുടേയും പിന്നീട് കോട്ടക്കല്‍ ഗോപാലകൃഷ്ണക്കുറുപ്പിന്റെയും ശിക്ഷണത്തില്‍ കഥകളി സംഗീതത്തില്‍ പ്രാവീണ്യം നേടിയ അദ്ദേഹം വിദ്യാഭാസത്തിനു ശേഷം 1994 വരെ കോട്ടക്കല്‍ പി.എസ്.വി. നാട്യസംഘത്തില്‍ അധ്യാപകനായി ജോലി നോക്കി.

കഥകളിയുടെ തനതുസംഗീത പരമ്പരയിലെ അവശേഷിക്കുന്ന സംഗീതജ്ഞരില്‍ പ്രമുഖനായ ഒരു സംഗീതജ്ഞനായിരുന്നു പരമേശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരി. രാഗഭാവം കൈവിടാതെ തന്നെ, സ്വരശുദ്ധിയോടെ വാക്കുകള്‍ വ്യക്തമായി ഉച്ചരിച്ച് കഥകളിക്ക് പാടുവാന്‍ അദ്ദേഹത്തിനു കഴിഞ്ഞിരുന്നു. വാക്കുകള്‍ കൃത്യമായി മുറിക്കുന്നതിലും അദ്ദേഹം വളരെ നിഷ്‌കര്‍ഷ പുലര്‍ത്തിയിരുന്നു. ഉദാഹരണമായി പറഞ്ഞാല്‍, ‘കുചേലവൃത്ത’ത്തിലെ “അജിതാഹരേ! ജയ...” എന്ന പദത്തില്‍, “ബലഭദ്രാനുജാ... നിന്നെ...” എന്ന ഭാഗത്ത് ഇപ്പോള്‍ പലരും “ബലഭദ്രാ.....നുജാ.... നിന്നെ...” എന്നു മുറിച്ചു പാടാറുണ്ട്. എന്നാല്‍ ആ പദം കൃഷ്ണനെക്കുറിക്കുന്നതാകയാല്‍ “ബലഭദ്രാനുജാ......” എന്നൊരുമിച്ചു തന്നെ നീട്ടണമെന്ന് അദ്ദേഹത്തിനു നിര്‍ബന്ധമുണ്ടായിരുന്നു. ഈ രീതിയില്‍ വരിയുടെ അര്‍ത്ഥം കൂടി മനസില്‍ കണ്ട് വാക്കുകള്‍ മുറിച്ചു പാടുന്ന ഗാ‍യകരെ ഇന്നു വിരളമായേ കാണുവാന്‍ കഴിയുകയുള്ളൂ. ആദ്യ കാല കഥകളി സംഗീതത്തേയും, ഇപ്പോള്‍ പ്രചാരത്തിലുള്ള പരിഷ്കൃത കഥകളി സംഗീതത്തേയും കൂട്ടിയിണക്കുന്ന ഒരു കണ്ണിയായി അദ്ദേഹത്തെ കണക്കാക്കുന്നതിലും തെറ്റുണ്ടെന്നു തോന്നുന്നില്ല. അത്രയധികം പ്രചാരം നേടാത്ത കഥാഭാഗങ്ങള്‍ പോലും അദ്ദേഹത്തിനു തോന്നിച്ചിരുന്നു എന്നതും ഇന്നോര്‍ക്കുമ്പോള്‍ ചെറുതല്ലാത്ത ഒരു കാര്യമാണ്.

“അദ്യാപി ഭവല്‍കൃപ, വിദ്യോതമാനമാകും,
പാദ്യാതി ഏല്‍പ്പതിന്നു ഭാഗ്യം ഉണ്ടാക മൂലം,
ചൈദ്യാരെ ജന്മഫലം ഈ ദ്വിജനെന്തു വേണ്ടൂ...” - അദ്ദേഹം ചൊല്ലിത്തന്ന പദം ഇപ്പോഴും എന്റെ മനസില്‍ തെളിഞ്ഞു നില്‍ക്കുന്നു. ഒരുപക്ഷെ, കലോപാസകനായി അവസാനകാലം വരെ തുടരുവാന്‍ സാധിക്കുക എന്നതിനപ്പുറമൊന്നും അദ്ദേഹം ഈ ജീവിതത്തില്‍ ആഗ്രഹിച്ചിരുന്നിരിക്കില്ല. അതിനുള്ള ഭാഗ്യം അദ്ദേഹത്തിനുണ്ടായി. തിരുവനന്തപുരത്ത് ദൃശ്യവേദി ജനുവരിയില്‍ അവതരിപ്പിച്ച ‘സന്താനഗോപാലം’ കഥകളിയരങ്ങിലാണ് ഏറ്റവും ഒടുവില്‍ അദ്ദേഹത്തെ കേള്‍ക്കുവാനായത്. കോട്ടക്കല്‍ മധുവാണ് അന്ന് കൂടെപ്പാടുവാനുണ്ടായിരുന്നത്. ഓര്‍മ്മക്കുറവ് കാരണമായി ചില പിശകുകള്‍ സംഭവിച്ചു എന്നതൊഴിച്ചു നിര്‍ത്തിയാല്‍, ഈ പ്രായത്തിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഗീതത്തിന് ഒരു കുറവും സംഭവിച്ചിരുന്നില്ല.

പലപ്പോഴും മരണാനന്തര ബഹുമതിയായി മാത്രമേ കഥകളി കലാകാരന്മാര്‍ക്ക് ആസ്വാദകമനസുകളില്‍ പോലും സ്ഥാനം ലഭിക്കാറുള്ളൂ എന്നത് ദുഃഖകരമായ ഒരു സത്യമാണ്. അത്തരമൊരു ദൌര്‍ഭാഗ്യത്തില്‍ നിന്നും പരമേശ്വരന്‍ നമ്പൂതിരിയും മുക്തനല്ലെന്നു വേണം പറയുവാന്‍. അദ്ദേഹത്തെ കേട്ടിട്ടുള്ള, അദ്ദേഹത്തെക്കുറിച്ചറിവുള്ള എത്ര കഥകളി ആസ്വാദകര്‍ ഇന്നുണ്ടാവുമെന്നതും സംശയമാണ്. കഥകളിയില്‍ വേഷത്തിനുള്ള മേല്‍ക്കൊയ്മ അംഗീകരിച്ചുകോണ്ട്, കഥയ്ക്കും കഥാപാത്രത്തിനുമിണങ്ങുന്ന രീതിയില്‍ പിന്നണിയില്‍ ഒതുങ്ങി നിന്നു പാടുക എന്ന തന്റെ കര്‍മ്മം ഭംഗിയായി നിര്‍വ്വഹിച്ചു വന്ന അദ്ദേഹത്തെ ആരും ശ്രദ്ധിക്കാതെ പോയതിലും അത്ഭുതമില്ല. എന്നാല്‍ ഒരിക്കല്‍ കേട്ടിട്ടുള്ളവര്‍ അദ്ദേഹത്തെയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ സംഗീതത്തേയും വിസ്മരിക്കുകയില്ലെന്നും നിസംശയം പറയാം. അടുത്തറിയാവുന്നവര്‍ ‘കൊച്ചേട്ടനെ’ന്നു വിളിച്ച അദ്ദേഹം ഇന്ന് തന്റെ സംഗീതം അവര്‍ക്കായി ബാക്കിവെച്ച് മറ്റൊരു ലോകത്തേക്ക് യാത്രയായിക്കഴിഞ്ഞു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പാവനസ്മരണയ്ക്കുമുന്‍പില്‍ ഈ എളിയ ആസ്വാദകന്റെ സ്മരണാഞ്ജലികള്‍...

അനുബന്ധം:
1. Kottackal Parameswaran Namboothiri - CyberKerala

Description: Kottackal Parameswaran Namboothiri, Kathakali singer passed away on July 01, 2009. A tribute to the great singer by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. July 2009. Photography by Haree.
--

തിരുച്ചിയിലേക്കൊരു യാത്ര - ഭാഗം രണ്ട്

തഞ്ചാവൂര്‍ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രത്തില്‍ നിന്നും തിരുവയ്യാര്‍ വഴിക്കാണ് തിരുച്ചിയിലേക്ക് മടങ്ങിയത്. ത്യാഗരാജസമാധി, കല്ലണ അണക്കെട്ട് എന്നിവ കാണുക എന്നതായിരുന്നു ഈ വഴി തിരഞ്ഞെടുക്കുവനുള്ള കാരണം. കാവേരിയുടെ സമാന്തരമായാണ് ഈ ചെറിയ പാത പോവുന്നത്. വേനല്‍ക്കാലമായതിനാല്‍ നിറഞ്ഞൊഴുകുന്ന കാവേരിക്കു പകരം വരണ്ടുണങ്ങിയ മണല്‍തിട്ടകള്‍ കണ്ടായിരുന്നു യാത്ര എന്നുമാത്രം. നദിയുടെ നടുവില്‍ നിന്നും വെള്ളമെടുക്കുന്നതിനായുള്ള പമ്പ് ഹൌസുകളും ഇടയ്ക്കിടെ കാണുവാനുണ്ട്. ചില സ്ഥലങ്ങളില്‍ മയിലുകളേയും കാണുവാന്‍ കഴിഞ്ഞു. ഉച്ചയ്ക്ക് മൂന്നരയോടെ തഞ്ചാവൂരില്‍ നിന്നും യാത്ര തിരിച്ച ഞങ്ങള്‍ നാലു മണിയോടെ തിരുവയ്യാറിലെത്തിച്ചേര്‍ന്നു.

തിരുവയ്യാറ്‌

കര്‍ണാടക സംഗീതത്തിലെ ത്രിമൂര്‍ത്തികളില്‍ പ്രധാനിയായ ത്യാഗരാജസ്വാമികളുടെ സമാധിസ്ഥലമാണ് തിരുവയ്യാറില്‍ സന്ദര്‍ശിക്കുവാനുള്ളത്. മുറ്റത്തു നില്‍ക്കുന്ന ആലിന്റെ ഇലകള്‍ കാറ്റിലാടുന്ന ശബ്ദം മാത്രമാണ് അവിടെ കേള്‍ക്കുവാനുള്ളത്. കാവേരി നദിയോടു ചേര്‍ന്നു തന്നെയുള്ള മണല്‍തിട്ടയിലാണ് വര്‍ഷാവര്‍ഷം ത്യാഗരാജസംഗീതോത്സവം നടക്കുന്നത്. സമാധിയ്ക്ക് അഭിമുഖമായി സംഗീതാരാധന നടക്കുന്ന രണ്ട് സ്ഥിരം വേദികളും ഇവിടെ കാണുവാനുണ്ട്. സമാധിയുടെ ഉള്ളില്‍ നാലുചുവരിലും ത്യാഗരാജകൃതികള്‍ മാര്‍ബിള്‍ ഫലകങ്ങളില്‍ കൊത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നതു കാണാം. മാര്‍ബിളില്‍ കൊത്തിയ ചില ശില്പങ്ങളും ഉള്ളിലായുണ്ട്.

കല്ലണ

കാവേരി നദിക്കു കുറുകെയുള്ള കല്ലണ അണക്കെട്ട് (കല്ലണ എന്നാല്‍ തന്നെ കല്ലുകൊണ്ടുള്ള അണ എന്നാണ്, പിന്നെയൊരു അണക്കെട്ട് ആവശ്യമില്ലെങ്കിലും ഇപ്പോള്‍ കല്ലണ ഒരു പേരായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനാല്‍ അണക്കെട്ടെന്ന് ചേര്‍ക്കുന്നതില്‍ തെറ്റില്ല.) കാണുവാനായാണ് പിന്നീടു പോയത്. കരികാല ചോള എന്ന രാജാവിന്റെ കാലത്താണ് ഈ അണക്കെട്ട് പണിതുയര്‍ത്തിയത്. പൂര്‍ണ്ണമായും കല്ലുകെട്ടി നിര്‍മ്മിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ അണക്കെട്ടിന് മുന്നൂറ്റി ഇരുപത്തിയൊന്‍പത് മീറ്റര്‍ പൊക്കവും ഇരുപതു മീറ്റര്‍ വീതിയുമാണുള്ളത്. കാവേരി നദിയില്‍ നിന്നും, കാര്‍ഷികാവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി, അഞ്ച് കനാലുകളിലേക്ക് വെള്ളം തിരിച്ചുവിടുക എന്ന ധര്‍മ്മമാണ് ഈ അണക്കെട്ടിനുള്ളത്. കൃസ്തുവിന് മുന്‍പ് രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടില്‍ തീര്‍ത്ത ഈ അണക്കെട്ട്, ജലസേചനത്തിനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന അണക്കെട്ടുകളില്‍ ലോകത്തിലെ തന്നെ പഴക്കം ചെന്നവയില്‍ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒന്നാണ്. കല്ലണ കെട്ടിയ കരികാല ചോളന്റെയും, കാവേരി അമ്മ(കാവേരി തായ്)യുടേയും ശില്പങ്ങളും ഒരു ഭാഗത്ത് കാണാം. വേനല്‍ക്കാലത്ത് അണക്കെട്ടിനുള്ളില്‍ ഇറങ്ങി ചെറിയ നീരരുവികളില്‍ കാല്‍ നനയ്ക്കാം, മഴക്കാലമായാല്‍ സമീപപ്രദേശങ്ങള്‍ പോലും വെള്ളത്തിനടിയിലുമാവും.


അമ്പലങ്ങള്‍ മാത്രം തുടര്‍ച്ചയായി കണ്ടാല്‍ ആര്‍ക്കും മടുപ്പു തോന്നും. ഇനി തിരുച്ചിയില്‍ കാണുവാനുള്ളതാവട്ടെ റോക്ക് ഫോര്‍ട്ടും അതിനോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ഉച്ചൈപിള്ളയാര്‍ കോവിലും മാത്രവും. (പിന്നെയും അമ്പലങ്ങള്‍ ധാരാളമുണ്ട്, ഏറ്റവും പ്രധാനം ഇവിടമാണ്.) അതിനാല്‍ അടുത്ത ദിവസം കൊടൈക്കനാല്‍ വരെ പോയി വരാം എന്നു തീരുമാനിച്ചു. തിരുച്ചിയില്‍ നിന്നും ഏതാണ്ട് ഇരുനൂറു കിലോമീറ്ററോളം യാത്ര ചെയ്യണം കൊടൈക്കനാലിലെത്തുവാന്‍. കൊടൈക്കനാല്‍ വിശേഷങ്ങള്‍ അടുത്ത പോസ്റ്റില്‍.

അനുബന്ധം:
1. Thiruvaiyaru - Wikipedia
2. Tyāgarāja - Wikipedia
3. Grand Anicut (Kallanai) - Wikipedia

Description: A trip to Trichy (Thiruchi, Thiruchirappally, Thiruchirapalli) - A Travelogue. First day: SreeRanganathaSwamy Temple, Sreerangam: Sculpture, Interior, Corridor, Towers; Second day: Thanjavur Brahideeswara Temple: Towers, Main Shrine, Nandiswaran, Sculpture, Shrine of Subrahmanian, Corridor, Temple Courtyard; Thiruvaiyaru: Saint Thyagaraja Samadhi, Kaveri River, Thayagaraja Sangeetholsavam (Music Festival); Kallana Dam: Built by Karikala Chola, Statue of Karikala Chola, Statue of Kaveri Thai; Third Day: Amsapuram, Silver Cascade Falls, KodaiKanal, Coker's Walk, Bryant Park, Botanical Garden, Forth Day: Rock Fort Temple. A travelogue by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. May 2009. Photography by Haree and Sree.
--

തിരുച്ചിയിലേക്കൊരു യാത്ര - ഭാഗം ഒന്ന്

യാത്രകള്‍ ഇഷ്ടമാണെങ്കിലും പലപ്പോഴും സമയവും സാഹചര്യവും ഒത്തുവരാറില്ല. അങ്ങിനെയിരിക്കെയാണ് കഴിഞ്ഞ വാരം തിരുച്ചിറപ്പള്ളി അഥവാ തിരുച്ചി(Trichy)യിലേക്കൊരു യാത്ര സാധ്യമായത്. കൂട്ടത്തില്‍ ശ്രീരംഗം, തഞ്ചാവൂര്‍, തിരുവയ്യാറ്‌, കല്ലണ, കൊടൈക്കനാല്‍ തുടങ്ങിയ ഇടങ്ങളും സന്ദര്‍ശിക്കുവാന്‍ കഴിഞ്ഞു. തമിഴ്‌നാട്ടിലെ പട്ടണങ്ങളില്‍ വലുപ്പത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ നാലാം സ്ഥാനമാണ് തിരുച്ചിക്കുള്ളത്. കാവേരി നദിയുടെ ഓരത്തോടു ചേര്‍ന്നു കിടക്കുന്നതിനാല്‍ തന്നെ, തമിഴ്‌നാട്ടിലെ മറ്റു പ്രദേശങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കൂടുതല്‍ പച്ചപ്പുനിറഞ്ഞ ഭൂപ്രദേശമാണ് ഇവിടുത്തേത്. ചൂടും അല്പം കുറവുണ്ട്. എറണാകുളത്തു നിന്നുമുള്ള 6866 നമ്പര്‍ തിരുച്ചി എക്സ്‌പ്രസിലായിരുന്നു അങ്ങോട്ടുള്ള യാത്ര. ഒരു മണിക്കൂറോളം വൈകി തിരുച്ചി ഫോര്‍ട്ട് റയില്‍‌വേസ്റ്റേഷനില്‍ ഇറങ്ങുമ്പോള്‍ സമയം രാവിലെ ഒന്‍പത് മണി.

ശ്രീരംഗനാഥസ്വാമി ക്ഷേത്രം

ഭക്ഷണവും വിശ്രമവുമൊക്കെ കഴിഞ്ഞ് വൈകുന്നേരം ഏറ്റവും അടുത്തുള്ള ശ്രീരംഗനാഥസ്വാമി ക്ഷേത്രം കാണുവാനായി തിരിച്ചു. ലോകത്താകമാനമുള്ള പ്രവര്‍ത്തനക്ഷമമായ ഹൈന്ദവക്ഷേത്രങ്ങളെടുത്താല്‍ ഏറ്റവും വലുപ്പം ഈ വൈഷ്ണവ ക്ഷേത്രത്തിനത്രേ! ശ്രീകോവിലിനെ ചുറ്റി ഏഴു മതിലുകളാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളത്. ഇതില്‍ ആദ്യ അഞ്ചു മതിലുകള്‍ക്കും നാലുവശവും ഗോപുരങ്ങളുണ്ട്. ഉള്ളില്‍ നിന്നും രണ്ടാമത്തേതിന് ഒരു ഗോപുരം, പിന്നീട് ശ്രീകോവിലിന്റെ പുറംഭിത്തി, അതിനു ഗോപുരങ്ങളില്ല. അങ്ങിനെ ഇരുപത്തിയൊന്നു ഗോപുരങ്ങളുള്ള ഈ ക്ഷേത്രസമുച്ചയത്തില്‍, ഏറ്റവും പുറത്തുള്ള മതില്‍കെട്ടിന്റെ മുന്‍ഭാഗമുള്ള ഗോപുരമാണ് ഏറ്റവും വലുത്. മൂന്നു മതില്‍ക്കെട്ടുവരെ വാഹനങ്ങള്‍ക്കു വരെ പ്രവേശനമുള്ള സാധാരണ നിരത്തുകളാണ്. നാലാമത്തേതു മുതലാണ് ക്ഷേത്രത്തിന്റേതെന്നു പറയാവുന്ന അന്തരീക്ഷമുള്ളത്.

തഞ്ചാവൂര്‍ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രം

രണ്ടാം ദിവസം പുലര്‍ച്ചെ പ്രസിദ്ധമായ തഞ്ചാവൂര്‍ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് യാത്രയാരംഭിച്ചു. ഏതാണ്ട് അന്‍പത്തിനാല് കിലോമീറ്ററോളം ദൂരമുണ്ട് തിരുച്ചിയില്‍ നിന്നും തഞ്ചാവൂരിലെത്തുവാന്‍. 985 മുതല്‍ 1014 വരെ തമിഴ്‌നാട് ഉള്‍പ്പെടുന്ന ചോളസാമ്രാജ്യം ഭരിച്ച രാജരാജ ചോളനാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിര്‍മ്മിക്കുവാന്‍ ഉത്തരവിട്ടത്. ഇത്രയും ബ്രഹൃത്തായ ഒരു ക്ഷേത്രസമുച്ചയം പൂര്‍ണമായും കല്ലില്‍ നിര്‍മ്മിച്ചെടുക്കുക അത്ര എളുപ്പമായിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ തന്റെ ശക്തിയും പ്രതാപവും വെളിവാക്കുക എന്നൊരു ലക്ഷ്യത്തിനുവേണ്ടി രാജരാജ ചോളന്‍ തന്റെ തീരുമാനത്തില്‍ ഉറച്ചു നിന്നു. കഠിനമായ ശിക്ഷാവിധികളോടെ, നിര്‍ബന്ധപൂര്‍വ്വം പണിയെടുപ്പിച്ച് ധാരാളം പേരെ കുരുതി നല്‍കിയാണ് ക്ഷേത്രം പൂര്‍ത്തിയാക്കിയത്. അതിനാല്‍ തന്നെ ഇവിടെ പ്രാര്‍ത്ഥന ചെയ്താല്‍ ഫലപ്രാപ്തിയുണ്ടാവുകയില്ല എന്നൊരു വിശ്വാസവും പ്രബലമായുണ്ട്. ഇപ്രകാരമുള്ള അമ്പലത്തിന്റെ ദോഷങ്ങള്‍ മാറുവാനായി രാജരാജ ചോളന്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ച ആയിരത്തിയെട്ട് ശിവലിംഗങ്ങള്‍ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ചുറ്റുമതിലിനോടു ചേര്‍ന്നുള്ള ഇടനാഴികളില്‍ കാണാം.


ഒറ്റക്കല്ലില്‍ തീര്‍ത്ത നിരവധി വലിയ കെട്ടുകള്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ സുലഭമായി കാണാം. രണ്ട് കവാടങ്ങള്‍ പിന്നിട്ടുവേണം പ്രധാന അങ്കണത്തിലെത്തുവാന്‍. പ്രതിഷ്ഠയായ ശിവനെ അഭിമുഖീകരിച്ചിരിക്കുന്ന നന്ദികേശ്വരന്റെ ഒറ്റക്കല്ലില്‍ കൊത്തിയ ശില്പമാണ് ആദ്യം കണ്ണില്‍‌പെടുക. മേല്‍ക്കൂരയില്‍ ചിത്രപ്പണികളോടു കൂടിയ ഒരു കല്‍‌മണ്ഡപത്തിലാണ് നന്ദികേശ്വരനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഏതാണ്ട് 70 മീറ്ററോളം പൊക്കമുണ്ട് പ്രധാന ശ്രീകോവിലിന്റെ താഴികക്കുടം സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഗോപുരത്തിന്. ഉള്ളിലെ ശിവന്റെ പ്രതിഷ്ഠയുടെ വലിപ്പവും വിസ്മയിപ്പിക്കുന്നതാണ്.


പ്രധാന ശ്രീകോവിലിനു ചുറ്റും വിശാലമായ നടപ്പാത കാണാവുന്നതാണ്. കരിങ്കല്‍ പാളികളാലാണ് നടപ്പാതയുടെ തറ പാകിയിരിക്കുന്നത്. വെയില്‍ കഠിനമാവുമ്പോള്‍ ചുട്ടുപഴുത്തുകിടക്കുന്ന ഇവയില്‍ ചവുട്ടി നടക്കുക ദുഷ്‌കരമാണ്. പുറം ചുമരിനോട് ചേര്‍ന്ന് പൂര്‍ണമായും കല്ലില്‍ തീര്‍ത്ത ഇടനാഴിയും കാണാം. ഈ ഇടനാഴികളിലാണ് ശിവലിംഗങ്ങള്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. ചുവരുകളില്‍ ചുവര്‍ച്ചിത്രങ്ങള്‍ അലേഖനം ചെയ്തിട്ടുമുണ്ട്. പ്രധാന ശ്രീകോവിലിന്റെ വശത്തായി ദക്ഷിണാമൂര്‍ത്തിയേയും, പ്രത്യേകം കോവിലുകളില്‍ ഗണപതി, സുബ്രഹ്മണ്യന്‍, രാജരാജേശ്വരി എന്നിവരേയും പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നു.



തഞ്ചാവൂര്‍ ക്ഷേത്രദര്‍ശനത്തിനു ശേഷം അടുത്തൊരു ഹോട്ടലില്‍ നിന്നും ഉച്ചഭക്ഷണവും കഴിച്ച് നേരേ പോയത് തിരുവയ്യാറിലേക്കാണ്. ത്യാഗരാജസംഗീതോത്സവത്തിലൂടെ ഇവിടം ലോകപ്രശസ്തമാണ്. തുടര്‍ന്നുള്ള യാത്രയുടെ വിശേഷങ്ങള്‍ അടുത്ത പോസ്റ്റില്‍.

അനുബന്ധം:
1. Thiruchirapalli - Wikipedia
2. Sri Ranganathaswamy Temple (Srirangam) - Wikipedia
3. Thanjavur - Wikipedia
4. Brihadeeswarar Temple - Wikipedia

Description: A trip to Trichy (Thiruchi, Thiruchirappally, Thiruchirapalli) - A Travelogue. First day: SreeRanganathaSwamy Temple, Sreerangam: Sculpture, Interior, Corridor, Towers; Second day: Thanjavur Brahideeswara Temple: Towers, Main Shrine, Nandiswaran, Sculpture, Shrine of Subrahmanian, Corridor, Temple Courtyard; Thiruvaiyaru, Kallana Dam; Third Day: Amsapuram, Silver Cascade Falls, KodaiKanal, Coker's Walk, Bryant Park, Botanical Garden, Forth Day: Rock Fort Temple. A travelogue by Hareesh N. Nampoothiri aka Haree | ഹരീ for Grahanam Blog. May 2009. Photography by Haree and Sree.
--